Een relais wordt toegepast om met behulp van een relatief klein elektrisch vermogen een hoge spanning of een grote stroom te kunnen schakelen. Hierbij kunnen de magneetspoel en de contacten deel van twee verschillende elektrische, onderling gescheiden circuits zijn. Dit wordt galvanische scheiding of potentiaalvrij schakelen genoemd.

Het gebeurt door middel van een door een elektromagneet bediende schakelaar, één of meerdere contacten, één of meerdere vaste contacten en een veermechanisme. Door een passende spanning op de magneetspoel te zetten wordt een magnetisch veld opgewekt, waardoor het ijzeren anker aangetrokken wordt en de contacten bediend worden. Valt de spanning weg, dan verdwijnt het magnetisch veld en zorgt het veermechanisme ervoor dat het ijzeren anker met de contacten terugkeert in de oorspronkelijke stand (de onbekrachtigde of ruststand).

Deze normale uitvoering is een "monostabiel relais", een relais dat tijdens de bekrachtiging in één stand wordt gehouden, maar zonder bekrachtiging in de ruststand terugspringt.

Er bestaan ook bistabiele relais, die in beide standen blijven staan, ook na het wegvallen van de stuurspanning en tristabiele relais, met een extra middenstand waarin alle contacten open zijn.

Ook bestaan er relais met een inschakelvertraging en/of een afvalvertraging. Relais waar beide mogelijkheden instelbaar zijn worden wel tijdrelais (een "minuterie") genoemd.

Télérupteur

Een télérupteur wordt vooral gebruikt bij verlichting. Het kan een zogenaamde hotelschakeling (wisselschakeling, of in het Frans "va-et-vient") vervangen en is een eenvoudige oplossing wanneer het licht op meer dan twee plaatsen moet kunnen worden in- of uitgeschakeld.
Dit gebeurt door middel van druktoetsen ("poussoirs") die alle zijn doorverbonden met twee aders die de magneetspoel van het relais aansturen. Elke keer dat er spanning op de magneetspoel wordt gezet, verandert de schakelaar van positie en gaat het op de contacten aangesloten lichtpunt dus aan of uit.

Contacteur

Een contacteur wordt gebruikt om met behulp van een relatief klein elektrisch vermogen een hoge spanning of een grote stroom te kunnen schakelen. Het is dus een monostabiel relais.

Een belangrijke toepassing is kostenbesparing door het gebruik maken van het signaal van het nachttarief om grote stroomverbruikers (bijvoorbeeld een boiler) aan of uit te schakelen.

Een andere toepassing is om schakelaars in natte ruimtes (sauna, zwembad) of buiten met een veilige, lage spanning te laten werken^[1].

In deze geval wordt van een normale schakelaar gebruik gemaakt.

Waar je bij aanschaf op moet letten

Beide soorten relais hebben enkele technische aspecten gemeen.

En natuurlijk het grote verschil tussen beide types:

Hoe je het verschil herkent

De beide types relais zijn vrij eenvoudig van elkaar te onderscheiden: de schakelaar op een contacteur heeft een middenstand "AUTO" en die ontbreekt op de télérupteur.

Ook verschillen de elektrische symbolen van beide en die staan vaak op de module aangegeven.

Voorbeeld contacteur