Overzeese regio’s en departementen

Een overzeese regio, région d’outre-mer ROM, heeft hetzelfde statuut als een regio op het Franse vasteland. Ze zijn integraal onderdeel van het Franse staatsbestel, als waren het gebieden in Europees Frankrijk. Ze zijn daardoor ook onderdeel van de Europese Unie met de status van ultraperifeer gebied.

Elke overzeese regio is onderverdeeld in een of meer overzeese departementen, départements d’outre-mer (DOM), die tevens hetzelfde statuut hebben als hun broeders op vasteland-Frankrijk. In de praktijk bestaan alle overzeese regio’s uit slechts één departement. Om overbodige versnippering te voorkomen is besloten de bestuurlijke organen departement en regio met elkaar te laten versmelten omdat die elkaar toch volledig bedekken. In dit verband wordt gesproken over DOM-ROM’s.

Voor Réunion bestaan plannen om in de toekomst een nieuw departement op te richten ten zuiden van het eiland. Als die plannen werkelijkheid worden zal een situatie ontstaan zoals in Corsica, waar de regio Corsica eveneens uit twee departementen bestaat.

Net als alle departementen in Frankrijk zijn ook de overzeese departementen verder opgedeeld in arrondissementen, kantons en gemeenten: alle overzeese departementen samen zijn onderverdeeld in 13 arrondissementen die zijn verdeeld in 156 kantons voor 131 gemeenten Er zijn dus meer kantons dan gemeenten dit in tegenstelling tot het vasteland waar een kanton meestal een groep gemeenten bevat.

Er zijn in totaal vijf overzeese regio’s/departementen:
Guadeloupe (sinds 1946), Martinique (sinds 1946), Frans-Guyana (sinds 1946), Réunion (sinds 1946) en Mayotte (sinds 2011).

Overzeese gemeenschappen

Een overzeese gemeenschap (collectivité d’outre-mer) is moeilijk te omschrijven omdat er verschillende varianten te vinden zijn. Het is eigenlijk een verzamelnaam van verschillende statuten, gecreëerd door een wetswijziging op 28 maart 2003.

In totaal zijn er vijf overzeese gemeenschappen:

Overzeese territoria

De Franse administratie kent momenteel slechts één overzees territorium, de Franse Zuidelijke en Antarctische Gebieden, die dat statuut al sinds 1956 hebben.

Een overzees territorium verschilt van een overzees departement maar soms worden overzeese departementen en territoria samengenomen onder de naam DOM/TOM. Vooral vroeger werd dit gedaan wanneer men het over alle overzeese bezittingen van Frankrijk had.

Vroeger waren er meer gebieden die zichzelf overzees territorium mochten noemen: Frans-Polynesië, van 1946 tot 2003 (nu een overzeese gemeenschap), Nieuw-Caledonië, van 1946 tot 1999 (nu een gebiedsdeel met speciaal statuut) en Wallis en Futuna, van 1961 tot 2003 (nu een overzeese gemeenschap).