Aan de hand van gegevens van de INSEE kan we de evolutie van de Franse consumptie sinds de jaren 1950 worden gevolgd. Met name het aandeel van de diensten is toegenomen in de totale consumptie.

Tussen 1959 en 2016 steeg de Franse consumptie elk jaar, behalve in 1993. Hierdoor is het jaarlijkse verbruik per persoon nu vier keer zo hoog als in 1960.

De stijging is niet altijd hetzelfde geweest. Tot halverwege de jaren zeventig (de zogenaamde "glorieuze 30 jaren", van de naoorlogse periode tot de oliecrisis van 1974) bedroeg de gemiddelde jaarlijkse stijging van het verbruik op individueel niveau 4,1%. Sindsdien is de groei veel minder dynamisch geweest met ongeveer 2% per jaar, wat niettemin een verdubbeling van het verbruiksvolume sinds 1975 betekent.

De totale stijging dekt de grote veranderingen in de verdeling van de huishoudbudgetten over de verschillende uitgavenposten. Uit de statistieken van de INSEE blijkt dat het aandeel van voedsel en kleding is afgenomen en dat het aandeel van huisvesting, vervoer, gezondheid, communicatie en vrije tijd is toegenomen.

Door deze transformatie lijkt de consumptie van diensten voorrang te hebben gekregen boven de uitgaven voor goederen.

Begrotingscoëfficiënten

Een begrotingscoëfficiënt is de verhouding tussen de uitgaven voor een post of categorie van goederen of diensten (bv. voedsel, huisvesting, enz.) en de totale uitgaven.

Voedsel was goed voor 29% van het totale consumptiebudget in 1960 en slechts 17% in 2017.

De ontwikkeling van de begrotingscoëfficiënt van een post hangt af van de ontwikkeling van het verbruiksvolume van deze categorie en van de relatieve prijs ervan.

De daling van het aandeel van voedsel in de totale consumptiebegroting is te wijten aan het feit dat de voedselconsumptie minder in volume is gestegen dan andere categorieën van goederen en diensten (1,6% per jaar), terwijl de totale consumptie per hoofd van de bevolking met 2,8% per jaar is gestegen.

Dit komt omdat de voedselbehoeften van individuen niet onbeperkt uitbreidbaar zijn, ook al kan de kwaliteit van het voedsel toenemen. Het is dan ook logisch dat naarmate een land rijker wordt, het relatieve aandeel van voedsel in de totale consumptie afneemt.

Consumptie: aandeel van de uitgaven voor voeding

Het aandeel van de voedseluitgaven (inclusief tabak) in waarde ging van 29% in 1960 naar 17% in 2017. De voedseluitgaven per hoofd van de bevolking zijn gestegen van € 1.322 in 1960 tot € 3.081 in 2017 (in "constante euro’s in 2014), maar deze stijging is lager dan voor andere consumptiegoederen.

De sterke stijging van de levensstandaard heeft de druk op de basisuitgaven helpen verlichten.

De effecten van sociale ongelijkheden blijven op verschillende manieren voelbaar.
Hoe lager de levensstandaard van het huishouden, hoe hoger het aandeel in levensmiddelen. De 10% van de huishoudens met de laagste levensstandaard besteden ongeveer 18% van hun budget aan voedsel thuis, terwijl dit aandeel voor de 10% met de hoogste levensstandaard ongeveer 14% is. Sinds de eeuwwisseling is de kloof tussen arm en rijk kleiner geworden voor de uitgaven aan voedsel voor thuis, maar voor de maaltijden buitenshuis is deze kloof in stand gehouden of zelfs verbreed.

Aandeel van de uitgaven in de huisvestingsbudget

Het aandeel voor huisvesting (inclusief energie en meubilair) is tussen 1960 (24%) en 1975 (30%) aanzienlijk toegenomen. Sindsdien is de groei zeer licht gestegen (31% in 2017), maar deze lagere groei weerspiegelt in feite de groei van het aantal eigenaarshuishoudens: hun aandeel in het totale aantal huishoudens is vooral tussen 1973 (45%) en 1988 (54%) toegenomen.

De nieuwe eigenaren, die niet langer huur betalen, worden immers niet langer geconfronteerd met dezelfde consumptieve uitgaven voor huisvestingsdiensten, maar met andere soorten uitgaven (kapitaaluitgaven, aflossingen van leningen).

Aandeel van de uitgaven voor vervoer

Het aandeel van de vervoersuitgaven in de huishoudbudgetten is tussen 1960 (11%) en 1990 (17%) sterk gestegen en vervolgens licht gedaald (14% in 2017).

De auto is de belangrijkste factor achter de toename van het aandeel van het vervoer. In 1960 bedroeg het percentage autobezitters van huishoudens 30%. In 2006 bezat meer dan 80% van de huishoudens minstens één auto en een derde twee of meer.

Als gevolg daarvan is het aandeel van de uitgaven voor het gebruik van personenauto’s in het huishoudbudget gestegen, temeer daar de stijging van hun prijzen zeer hoog was in verhouding tot de inflatie (prijzen van onderhouds- en reparatiekosten en brandstofprijzen).

De toename van het aandeel vervoer in het huishoudbudget is meer in verband gebracht met de toename van de afgelegde afstanden dan met de stijging van de brandstofprijzen in verhouding tot het inkomen. In 1973 kon je met een minimumloon een uurtje werken en 3 liter benzine kopen. In 2018 was het met hetzelfde uur werk mogelijk om 6 liter benzine aan te schaffen.

Het relatieve aandeel in openbaar vervoer is afgenomen. Alleen het luchtvervoer was dynamischer dan het totale verbruik.

Aandeel van de uitgaven voor kleding

Hun aandeel in de begroting is gedaald van 8% in 1960 tot 4% in 2017. Deze daling is het gevolg van een lagere volumegroei (+1,2% per jaar en per hoofd van de bevolking) in vergelijking met de totale consumentenbestedingen (+2,8%).

Deze daling van het aandeel van de begroting lijkt het effect van de stijging van de gemiddelde levensstandaard op het vereiste aandeel van de uitgaven te illustreren: boven een bepaalde inkomensdrempel stijgt het kledingbudget niet in dezelfde verhouding als het inkomen. Dit oordeel moet echter worden genuanceerd, want de uitgaven voor kleding zijn minder noodzakelijk, maar meer een kwestie van mode.

Aandeel van de uitgaven voor gezondheidszorg

De hier in aanmerking genomen gezondheidsuitgaven stemmen overeen met het aandeel dat rechtstreeks door de gezinnen wordt gedragen. In 2017 vertegenwoordigde de gezondheidszorg 11,5% van het Franse bbp, terwijl de gezondheidsuitgaven die rechtstreeks door de gezinnen worden gedekt, slechts 4% van hun begroting uitmaken. De meeste ziektekosten worden immers niet rechtstreeks door de patiënten betaald, maar worden gedekt door de sociale zekerheid en de ziekenfondsen.

Het gewicht van deze uitgaven in de huishoudbegroting is in 60 jaar tijd echter verviervoudigd als gevolg van de zeer snelle groei van de totale uitgaven voor gezondheidszorg (onder meer in verband met de vergrijzing van de bevolking) en de langzame daling van het aandeel van de door de gemeenschap gedekte uitgaven voor gezondheidszorg sinds het begin van de eeuw.

Communicatie, vrije tijd en cultuur

De post communicatie, vrije tijd en cultuur is gestegen van 3% van de consumentenbegroting in 1960 tot 11% in 2017.

In reële termen is dit fenomeen nog meer uitgesproken: de groei van het volume per hoofd van de bevolking bereikte +4,9% per jaar over de periode, tegenover +2,8% voor het totale consumentenbudget.

Hiervan is het communicatieverbruik het snelst gestegen, vooral sinds het midden van de jaren negentig met mobiele telefonie en het internet. Deze producten en diensten zijn snel toegankelijker en zelfs noodzakelijker geworden.