Bakkersdozijn

De uitdrukking die ook wel "duivelsdozijn" wordt genoemd geeft de gewoonte aan 13 stuks te bakken in de hoop dat er 12 goed zullen zijn. Een ook de Franse bakkers doen dat schijnbaar: "douzaine de boulanger".

Dauwtrappen

Je zult tevergeefs zoeken naar een Frans woord en ook de omschrijving "s’ébattre dans la nature" dekt maar gedeeltelijk de lading.

Doemdenken

Het woord "doemdenken" werd voor het eerst gebruikt in 1980 door Van Kooten en De Bie. Je zou het in het Frans kunnen vertalen met "sinistrose" of "défaitisme". Dat laatste woord kennen we ook in het Nederlands: "defaitisme" (van het Franse woord défaite, nederlaag), de neiging om in een gewapend conflict de strijd op te geven omdat de nederlaag als onvermijdelijk of zelfs als wenselijk wordt beschouwd. Maar in een ruimere betekenis duidt het een toestand aan van moedeloosheid na het verlies van hoop op een goede uitkomst.

Geldkraan

Het Frans kent geen equivalent voor het woord "geldkraan". De uitdrukking "de geldkraan dichtdraaien" kan wel worden vertaald in "couper les vivres".

Gezond verstand

De Fransen zien het meer als gewoon dan als gezond en scharen zich achter de Engelsen in de vertaling "sens commun", het gewone, wat de meerderheid heeft.

Handjeklap

Het woord heeft tegenwoordig meerdere betekenissen. Als kinderspel is het ook in Frankrijk bekend onder de naam "main-chaude". In de handel heet (het gebaar) in het Frans "marchandage". Of de politieke betekenis ook in het Frans bestaat (als woord), hebben we niet kunnen ontdekken.

Hansworst

De oorspronkelijk Duitse Hanswurst was de komische hoofdfiguur van de oud-Hollandse poppenkast voordat deze de naam Jan Klaassen kreeg. In Frankrijk spreekt men van "Hans Wurst", maar dit wordt niet als scheldnaam gebruikt voor een wat sullige en/of domme figuur.

Komkommertijd

Komkommertijd is de benaming voor een bepaalde periode in het jaar waarin er weinig nieuws te melden is omdat politici en veel anderen op vakantie zijn.
Anders dan bijvoorbeeld de Engelsen en Duitsers zijn de Fransen wat minder fantasierijk met "morte-saison".

Lachebekje

Iemand die gauw en veel lacht moet het in het Frans doen met "personne rieuse".
Tegenwoordig wordt er ook een smiley mee bedoeld en dat noemen de Franse ook zo, hoewel de Académie Français de voorkeur geeft aan "frimousse" of "binette".

Likmevestje

Ook hier schiet de Franse taal tekort, want ze komen voor een "kwaliteit van likmevestje" niet verder dan "qualité inférieure".

Manusje van alles

Het Franse manusje van alles heet "Jean fait tout".

Mazzeltof

"Mazzeltof!" is de door het feestgezelschap geroepen Hebreeuwse gelukwens aan het Joodse bruidspaar tijdens de bruiloft (choepa), nadat symbolisch een glas kapot is getrapt door de bruidegom. De Fransen blijven wat dichter bij de oorsprong en schrijven "Mazal Tov".

Open deur

Een "open deur" is een waarheid die zo evident is, dat zij eigenlijk niet hoeft te worden verwoord. Verwar het niet met het Franse "portes ouvertes" want dat zijn opendeurdagen van een bedrijf, waarbij meestal speciale aanbiedingen van toepassing zijn.

Paarse krokodil

Het begrip is afkomstig van een televisiereclame in 2004 van verzekeringsmaatschappij OHRA. Vervolgens is het begrip uitgegroeid tot een metafoor voor overdreven en klantonvriendelijke bureaucratie en regelzucht.
De Franse noemen dat "paperasserie" en daar kunnen ze veel instanties van betichten!

Pantoffelheld

De lafaard heet een "dégonflé(e)" en de "man onder de plank" is een "mari soumis".

Pechvogel

Ook een Franse pechvogel kan niet vliegen. Het is gewoon een "malchanceux" of "malchanceuse".

Schoolvoorbeeld

Iets wat alle eigenschappen bezitten die kenmerkend zijn voor die categorie en geen eigenschappen heeft die dat ter discussie zouden kunnen stellen, is een "example type", een typisch voorbeeld.

Sint-juttemis

Sint Juttemis bestaat niet en heeft daarom ook geen naamdag. Je kunt er dus eindeloos op wachten, zoals in het Frans tot "Saint-Glinglin".

Zandzeepsodemineraalwatersteenstralen

Zandzeepsodemineraalwatersteenstralen is een werkwoord van 37 letters dat in de twaalfde editie (1992 & 1995) en in de dertiende editie (1999) van de dikke Van Dale is opgenomen. Je wou het in het Frans moeten vertalen met "sablage au sable-savon-grès à la pierre d’eau minérale". Het langste Franse werkwoord telt 31 letters: hexakosioihexekontahexaphobiser". Dit werkwoord geeft de toestand weer van een persoon die bang is voor het getal 666.