Geluidsisolatie (isolation phonique) vermindert de impact van lawaai op dagelijkse basis en verhoogt het comfort en de rust. Voor een effectieve isolatie is het belangrijk om materialen te kiezen die zijn aangepast aan de geluidsbronnen, maar vooral aan de structurele en materiaaleigenschappen van de woning.

De keuze van geschikte materialen voor de geluidsisolatie wordt, zowel bij renovatie als bij nieuwbouw, vooral gemaakt door een goede kennis van de directe omgeving van de locatie.

Er wordt daarbij onderscheid gemaakt tussen:

• luchtgeluid (bruits aériens genoemd), geluid dat zich door de atmosfeer en de lucht voortplant (zoals het geluid van een gesprek op straat of een passerend voertuig);
• contactgeluiden (bruits d’impacts of bruits solidiens) die zich voortplanten door contact of impact met een vaste stof (bijvoorbeeld het geluid van buren op hun vloer of het vallen van een voorwerp op de grond).

Het is dus noodzakelijk om eerst nauwkeurig de belangrijkste bronnen van geluidshinder in de omgeving te lokaliseren, aangezien het geluid direct (of indirect) door de muren of vloeren van het gebouw wordt doorgegeven. Een akoestische diagnose door een vakman is in dit stadium van de bouw van onschatbare waarde.

Zodra de bronnen van geluidshinder zijn geïdentificeerd, kan op verschillende niveaus actie worden ondernomen. Het vervangen van ramen en het kiezen van de juiste beglazing kan helpen beschermen tegen geluiden van buiten en het werken aan scheidingswanden, muren of deuren zal het luchtgeluid binnen effectief tegengaan. Tot slot zullen werkzaamheden aan de tussenvloeren bijdragen tot een vermindering van het contactgeluid binnenshuis.

Geluidsisolatie van binnenuit: het principe van "massa-veer-massa"

In theorie is de beste manier om je te isoleren van lawaai het principe van "massa" door gebruik te maken van de zwaarst en dichtst mogelijke bouwmaterialen (een betonnen plaat op de grond of een stenen muur bijvoorbeeld). Gelukkig is er een alternatief in het "massa-veer-massa" principe, dat erin bestaat om flexibele isolatie tussen twee wanden op te sluiten en zo een stationair luchtkussen te creëren om het geluid te "blokkeren". Dit principe werkt even goed voor zowel scheidingswanden als voor verlaagde plafonds.

De gebruikte isolatie moet uiteraard vanuit akoestisch oogpunt zo efficiënt mogelijk zijn om de verwachte prestaties te kunnen bieden. Er zijn twee indices (uitgedrukt in dB) die kunnen worden gebruikt om het juiste materiaal te identificeren:

• de geluiddempingsindex Rw is relevant voor het luchtgeluid (hoe hoger deze is, hoe beter de prestaties van het materiaal);
• de index Δ Lw geeft de prestaties van het materiaal met betrekking tot contact- en contactgeluid aan.

Bij de binnenisolatie zijn drie soorten ingrepen aan de wanden mogelijk;

• de plaatsing van kant-en-klare panelen bestaande uit gipsplaat, centrale isolatie en een aan de muur te verlijmen gevelplaat;
• de plaatsing van panelen op metalen of houten frames (de isolatie wordt dan tussen de panelen en de muur geplaatst);
• de plaatsing van een gipsplaten of stenen tegenwand op een houten of metalen frame (ook hier wordt de isolatie tussen de nieuwe muur en de muur aangebracht).

Ongeacht de gekozen techniek zijn de meest gebruikte materialen voor geluidsisolatie natuurlijke en minerale wol.

Enkele hoogwaardige minerale wollen zijn:

• glaswol (laine de verre) dat, ondanks zijn dunne vezels, een goed geluidsabsorberend vermogen heeft;
• steenwol (laine de roche), waarvan de isolerende werking uitstekend is voor het verminderen van contactgeluiden.

Natuurlijke wol zoals houtwol, gespoten cellulose (sneller aan te brengen dan gespoten cellulose), kurk of houtvezel kan net zo effectief zijn als minerale wol, mits panelen met een hoge dichtheid worden geselecteerd.

Het gebruik van polyurethaan of polystyreen (geëxpandeerd of geëxtrudeerd) wordt echter afgeraden: deze schuimen zijn uitstekend geschikt voor thermische isolatie, maar hun geluiddempende werking is niet voldoende als ze alleen worden gebruikt. Ook natuurlijke isolatoren zoals linnen, schapenwol, kurk of hennep zullen moeten worden aangevuld met een extra coating voor een aantrekkelijke geluidsreductie.

Lucht- en contactgeluid: pas op voor deuren, ramen en vloeren!

Hoewel het plaatsen van scheidingswanden of verlaagde plafonds de voorkeur verdient om de gevolgen van het lawaai in de buurt te verzachten, mag niet worden vergeten dat er ook geluidsisolatie wordt toegepast op ramen, deuren en vloeren.

Bij het wisselen van ramen zal een geluiddichte dubbele beglazing (het buitenste glasoppervlak is iets dikker dan het binnenste glas) een groot verschil maken bij het isoleren tegen het luchtgeluid van de straat of de tuin. Een dikke ruit is ook een goede oplossing, maar heeft het nadeel dat het geen thermische isolatie biedt. Het "AR"-label biedt een indeling in zes stappen (van AR1 tot AR6) en maakt het mogelijk om een versterkte geluidsisolatie te identificeren (AR6 is de meest efficiënte klasse).

Binnen een wooneenheid, tenzij de muren die de woning scheiden dik genoeg zijn, verplaatst het geluid zich noodzakelijkerwijs van de ene kamer naar de andere. Om de geluidsoverdracht tussen de ruimtes tot een minimum te beperken, bestaan geluidsisolerende deurelementen (of "akoestische deurelementen"), afhankelijk van het model, uit een kern van isolatiemateriaal, een geluidsisolerende afdichting aan de omtrek, enz.

Op een lichte vloer zijn tapijtbekledingsoplossingen met onderlaag niet voldoende om contactgeluiden te isoleren. Ook hier zal een massa-veer-massa-oplossing moeten worden geïmplementeerd om een aanzienlijke akoestische efficiëntie te verkrijgen.