In de zeventiende eeuw begon men in Frankrijk te bouwen aan een ingenieus en wijdvertakt kanalenstelsel. Het oudste kanaal, het Canal de Briare dateert uit 1642.
In 1604 kwam het eerste plan op tafel om een vaarverbinding te maken tussen de Loire en de Seine en in 1642 voeren de eerste schepen door dit kanaal. Het Canal du Midi in Zuid Frankrijk werd in 1682 voltooid. Dit kanaal verbindt de Golf van Biskaje met de Middellandse Zee.
De meest westelijke verbinding van België naar Parijs, het Canal du Nord, is een betrekkelijk jong kanaal. De plannen hiervoor werden al gemaakt in 1876, maar de opening van het kanaal was pas in 1964. Twee wereldoorlogen vertraagden de uitvoering.

De meeste Franse kanalen werden in de negentiende eeuw gegraven. Aanvankelijk waren de sluizen in deze kanalen 30 m lang en 5 m breed. Rond 1840 werden de sluizen verlengd tot 40 meter, waardoor er grotere schepen zoals spitsen konden varen en er dus meer vracht vervoerd kon worden. Tot op de dag van vandaag varen in Frankrijk nog deze spitsen (peniches): schepen van 38 m lang en een 5 m breed. Van oorsprong hadden ze een puntje op de kop (pointu), vandaar de naam spits. Verder zijn ze zo stomp als een grote schoenendoos met afgeronde hoeken.

Waar geen water meer naar het hoogste punt gebracht kon worden, werd een vaarweg door de berg gemaakt. In het Canal du Bourgogne, het Canal St. Quentin en Canal du Nord liggen tunnels van 5 à 6 kilometer lang. Bijna elk kanaal heeft wel een kleinere tunnel van enkele honderden meters.

Bij de schepenlift bij Arzviller in het Canal de la Marne au Rhin varen de schepen in een bak en deze wordt met schepen en al via kabels en gewichten langs een schuine wand omhooggetrokken. Hier gaat nagenoeg geen water verloren, toch wordt er een hoogte overwonnen van 64 meter. Deze lift vervangt 17 sluizen, een enorme waterbesparing!