Nederland kent een aantal hoogstandjes op het gebied van de waterhuishouding. Maar veel minder bekend (bij niet-Fransen) is de Franse waterhuishouding. Door middel van sluizen zijn rivieren bevaarbaar gemaakt, of zij zijn met elkaar verbonden door kanalen. Daarbij vormen bergen niet altijd een hindernis.
In de zeventiende eeuw begon men in Frankrijk te bouwen aan een ingenieus en wijdvertakt kanalenstelsel. Het oudste kanaal, het Canal de Briare dateert uit 1642.
In 1604 kwam het eerste plan op tafel om een vaarverbinding te maken tussen de Loire en de Seine en in 1642 voeren de eerste schepen door dit kanaal. Het Canal du Midi in Zuid Frankrijk werd in 1682 voltooid. Dit kanaal verbindt de Golf van Biskaje met de Middellandse Zee.
De meest westelijke verbinding van België naar Parijs, het Canal du Nord, is een betrekkelijk jong kanaal. De plannen hiervoor werden al gemaakt in 1876, maar de opening van het kanaal was pas in 1964. Twee wereldoorlogen vertraagden de uitvoering.
Wekt dit onderwerp jou interesse, koop dan het boek "Un Canal, des Caneaux". Het prachtige boek (ISBN 978-2-7084-0298-0, prijs € 49,70) bevat onder andere alle plannen die ooit in Frankrijk bedacht zijn om rivieren met elkaar te verbinden en ze bevaarbaar te maken via sluizen en kanalen.
Transport was de belangrijkste drijfveer om de kanalen te graven. Hout van de bossen langs de Loire naar Parijs, steenkool van het mijnengebied in het zuiden naar het noorden, ijzererts van de vallei van de Marne naar het noorden en het zuiden. En natuurlijk neemt Parijs een centrale plaats in, deze stad moest vanuit alle windstreken bereikbaar zijn.
Het kanaal dat langs de Loire loopt.
De meeste Franse kanalen werden in de negentiende eeuw gegraven. Aanvankelijk waren de sluizen in deze kanalen 30 m lang en 5 m breed. Rond 1840 werden de sluizen verlengd tot 40 meter, waardoor er grotere schepen zoals spitsen konden varen en er dus meer vracht vervoerd kon worden. Tot op de dag van vandaag varen in Frankrijk nog deze spitsen (peniches): schepen van 38 m lang en een 5 m breed. Van oorsprong hadden ze een puntje op de kop (pointu), vandaar de naam spits. Verder zijn ze zo stomp als een grote schoenendoos met afgeronde hoeken.
Er is enorm veel water nodig om de schepen over de bergen heen te laten varen. Via veel sluizen (écluses) klimmen de schepen naar boven over de bergen heen of zakken zij weer af naar naar het dal. Bij een verval van drie meter gaat er met iedere doorvaart van een sluis (schutting heet in het Frans écluser) 3x40x5=600 kubieke meter verloren, ongeacht het aantal schepen of de grootte ervan.
Om overstromingen te voorkomen liggen de kanalen hoger dan de rivieren. Via vaak lange hulpkanaaltjes (canaux d’alimentation) wordt een lager gelegen kanaalpand (een stuk kanaal tussen twee sluizen, in het Frans bief) gevoed vanuit een hoger gelegen rivier of bron, zoals een stuwmeer. Het water wordt in een hoger gelegen stuk rivier afgetapt en via buizen en leidingen naar het kanaal geleid.
Waar geen water meer naar het hoogste punt gebracht kon worden, werd een vaarweg door de berg gemaakt. In het Canal du Bourgogne, het Canal St. Quentin en Canal du Nord liggen tunnels van 5 à 6 kilometer lang. Bijna elk kanaal heeft wel een kleinere tunnel van enkele honderden meters.
Bij de schepenlift bij Arzviller in het Canal de la Marne au Rhin varen de schepen in een bak en deze wordt met schepen en al via kabels en gewichten langs een schuine wand omhooggetrokken. Hier gaat nagenoeg geen water verloren, toch wordt er een hoogte overwonnen van 64 meter. Deze lift vervangt 17 sluizen, een enorme waterbesparing!
Huidige bezoekers: 84
In diverse rubrieken vind je informatie over Franse rivieren en kanalen. Deze rubriek maakt een opsomming.
Enkele subrubrieken met nieuwsberichten.
Afwijkende verkeersregels, autokeuring, invoeren van een auto
Elektriciteit, olie, gas, kolen, zonne-energie, maar ook water.
AllesFrans, ook voor tuinrecepten: recepten voor en uit de tuin.
Wat maakt de Franse overheid zoveel anders.
Verschillende soorten dienstverlening.
Alles over het bouwen en verbouwen van jouw huis in Frankrijk en hulp met de benamingen.