Om de vrijheid van stemmen te garanderen en te beschermen is een aantal materiële bepalingen opgenomen. De belangrijkste daarvan is het verplichte stemhokje waar de kiezer, aan het zicht onttrokken, zijn keuze maakt en het stembiljet in een envelop doet. Deze envelop doet de kiezer vervolgens in de transparante stembus. Dan tekent de kiezer de kieslijst.
Kiezer zijn
Om als kiezer te worden gekwalificeerd moet men Frans staatsburger zijn, minimaal 18 jaar oud zijn en volledige burgerrechten en politieke rechten genieten. Bovendien is het recht om te stemmen onderworpen aan de registratie als kiezer.
Het Verdrag van Maastricht maakt een uitzondering op het beginsel van de nationaliteit. Burgers van EU-landen hebben nu het recht om te stemmen bij Europese verkiezingen en gemeenteraadsverkiezingen op voorwaarde dat zij zijn ingeschreven op de aanvullende kieslijsten.
Verkiesbaar zijn
Om te kunnen worden verkozen, moet men in de eerste plaats kiezer zijn en de Franse nationaliteit hebben. Daarnaast bestaan specifieke voorwaarden afhankelijk van de soort verkiezingen, waaronder een voorwaarde met betrekking tot de persoonlijke relatie tussen de kandidaat en de gemeenschap.
De leeftijd verschilt ook per verkiezing:
18 jaar voor de gemeentelijke, kantonale en regionale verkiezingen;
23 jaar voor de presidents- en parlementsverkiezingen;
30 jaar voor de senaatsverkiezingen.
Bij gemeenteraadsverkiezingen en Europese verkiezingen wordt het begrip Franse nationaliteit uitgebreid: de kandidaat moet onderdaan zijn van een lidstaat van de Europese Unie.
Soorten verkiezingen
Welke verkiezingen er zijn, lees je in het artikel Soorten verkiezingen.